Idabobo ẹtọ awọn onimọ-jinlẹ
Ọrọ naa “ẹtọ eniyan” n tọka si akojọpọ awọn ẹtọ ti ofin si aabo ati awọn anfani ti o wa ni ipilẹ ni awọn alaye ẹtọ eniyan ti kariaye mọ, awọn adehun ati awọn ohun elo. Iwọnyi pẹlu Ikede Agbaye ti Awọn Eto Eda Eniyan (1948) ti United Nations ati awọn adehun meji ti o tẹle, Majẹmu Kariaye lori Awọn ẹtọ Ilu ati Oṣelu (1966) ati Majẹmu Kariaye lori Eto Iṣowo, Awujọ ati Awọn Eto Asa (1966). Oye yii ti “ẹtọ eniyan” pẹlu awọn adehun ofin lori awọn ipinlẹ ati awọn aṣoju wọn lati bọwọ fun awọn ẹtọ eniyan, lati ṣe agbega awọn ẹtọ eniyan, ati lati daabobo awọn eniyan ni agbegbe wọn lodi si awọn irufin ẹtọ eniyan.
Ọrọ naa “ominira imọ-jinlẹ” ko han ni gbangba ninu awọn adehun ofin wọnyi, ṣugbọn pupọ julọ itumọ ominira imọ-jinlẹ jẹ bo nipasẹ awọn aabo to wa ninu awọn ohun elo eto eda eniyan. Iwọnyi pẹlu, fun apẹẹrẹ, awọn aabo fun ominira ero ati ikosile, ẹtọ si eto ẹkọ, ati ẹtọ si ominira lati iyasoto ti o da lori ipilẹṣẹ ẹya, ẹsin, ọmọ ilu, ibalopọ, idanimọ akọ, iṣalaye ibalopo, alaabo, ọjọ ori, tabi omiiran awọn aaye.
Irokeke si ominira dide lati awọn ikọlu gbogbogbo lori awọn iye ti imọ-jinlẹ gẹgẹbi awọn ti iṣakoso nipasẹ eto imulo ijọba tabi agbegbe-ọrọ-aje, ati nipasẹ awọn ọran kọọkan ti iyasoto, ikọlu tabi ihamọ gbigbe. Eto wọn jẹ idiju nigbagbogbo, ati pe o le nira lati yọkuro awọn imọ-jinlẹ, iṣelu, awọn ẹtọ eniyan tabi awọn aaye-ọrọ-aje ti awọn ọran kan pato.
CFRS ṣe abojuto olukuluku ati awọn ọran jeneriki ti awọn onimọ-jinlẹ ti awọn ominira ati awọn ẹtọ wọn ni ihamọ nitori abajade ṣiṣe iwadii imọ-jinlẹ wọn, tabi lakoko ṣiṣe bi awọn onimọ-jinlẹ, ati pese iranlọwọ ni iru awọn ọran nibiti ilowosi rẹ le pese iderun ati awọn iṣẹ atilẹyin ti awọn oṣere miiran ti o yẹ. Ibaṣepọ CFRS ni agbegbe yii da lori Ofin ISC (II.) Iranran, Iṣẹ apinfunni, ati Awọn iye, Abala 7. ati atilẹyin nipasẹ awọn koodu kariaye ati awọn iṣedede ti o ni ibatan si imọ-jinlẹ ati awọn onimọ-jinlẹ.
Pese iranlowo fun awọn onimo ijinlẹ sayensi
Awọn ọran ti o ṣeeṣe ni igbagbogbo dide nipasẹ agbegbe media, tabi mu wa si akiyesi Igbimọ nipasẹ Awọn ọmọ ẹgbẹ ISC, awọn ara ibatan ati awọn alabaṣiṣẹpọ. Nigbati ẹjọ tuntun ba dide, CFRS pinnu boya lati dahun pẹlu ipa ọna kan, tabi lati ṣe atẹle ọrọ naa fun awọn idagbasoke siwaju.
Awọn iṣe ni a pinnu lori ipilẹ-ọran-ọran, ni akiyesi ifamọ ati bibi ipo naa, ati awọn iwo ti Awọn ọmọ ẹgbẹ ISC ti o yẹ. Awọn iṣe ti o pọju pẹlu:
- Awọn lẹta: ikọkọ tabi awọn lẹta ṣiṣi le jẹ fifiranṣẹ nipasẹ Alaga ti CFRS tabi Alakoso ISC si Awọn ọmọ ẹgbẹ ISC ti o yẹ, awọn ile-iṣẹ, tabi Awọn olori ti Orilẹ-ede.
- Awọn ikede: awọn asọye gbangba nipa awọn ọran le ṣee ṣe lori media awujọ ati/tabi oju opo wẹẹbu ISC.
- Awọn alaye: ipo gbogbo eniyan le jẹ gbigba nipasẹ CFRS ati ifọwọsi nipasẹ Igbimọ Alakoso ISC.
- Awọn asọye: awọn asọye ni irisi awọn ege ero, awọn olootu, ati bẹbẹ lọ le jẹ atẹjade nipasẹ awọn ọmọ ẹgbẹ ti CFRS.
Alaga ti CFRS ṣiṣẹ lori imọran awọn ọmọ ẹgbẹ ti Igbimọ naa. Ni awọn ipo kan, Alaga le ṣeduro igbese nipasẹ Igbimọ Alakoso ISC tabi Alakoso. Nibiti CFRS pinnu lati ṣe lori ọran kan, eyi yoo jẹ iṣaaju nipasẹ ifọrọranṣẹ pẹlu Ọmọ ẹgbẹ/s ISC ti o yẹ. O jẹ ati nigbagbogbo ọran ti Awọn ọmọ ẹgbẹ tun ṣe, fun apẹẹrẹ nipa sisọ alaye tiwọn tabi ikede ọrọ naa lori media awujọ.
Fun alaye alaye ti awọn igbimo ká išë, wo awọn CFRS ipade iroyin. Aṣiri ati aṣiri nigbagbogbo jẹ awọn ifosiwewe ni idahun si awọn ọran kọọkan, pataki nibiti awọn ilana idajọ tabi ẹwọn kan. Idahun ISC le ma ni anfani lati ṣe atẹjade ni iru awọn ọran.
Fun alaye diẹ sii lori bii CFRS ṣe yan ati idahun si awọn ọran, jọwọ tọka si eyi Akọsilẹ Advisory CFRS.
Awọn apẹẹrẹ ti awọn iṣe ọran nipasẹ CFRS
- Gbólóhùn lori idabobo awọn ẹtọ eniyan ati ominira ijinle sayensi ni Mianma (ti a gbejade 6 Kẹrin 2021).
- Gbólóhùn lori atimọle ati idajọ nla ti Ahmadreza Djalali (ti a gbejade 8 Oṣu kejila ọdun 2020).
- Gbólóhùn lori Ominira Imọ-jinlẹ ni Japan (ti a gbejade 26 Kọkànlá Oṣù 2020).
- Gbólóhùn pipe fun itusilẹ ti awọn oniwadi ti o ni nkan ṣe pẹlu Persian Heritage Wildlife Foundation ti o wa ni atimọle lọwọlọwọ ni Iran (ti a gbejade ni Oṣu Kẹjọ Ọjọ 26, Ọdun 2020)
- Awọn ojuse ti iṣe ti awọn onimọ-jinlẹ ni akoko irokeke agbaye kan (ti a gbejade 15 Okudu 2020)
Awọn anfani lati ilọsiwaju ijinle sayensi
Ẹtọ "lati gbadun awọn anfani ti ilọsiwaju ijinle sayensi ati awọn ohun elo rẹ" wa ni Abala 15 ti Majẹmu Kariaye lori Eto-ọrọ aje, Awujọ ati Awọn ẹtọ ti aṣa, eyiti o wọ inu agbara ni 1976. CFRS ti ṣiṣẹ pẹlu United Nations lori ọrọ yii lori ọrọ naa awọn ọdun diẹ ti o ti kọja, ijumọsọrọ lori imọran ati awọn ọran iṣe ni wiwo laarin imọ-jinlẹ ati awọn ẹtọ eniyan. Bakanna, CFRS ti ṣe asiwaju awọn Iṣeduro UNESCO lori Imọ-jinlẹ ati Awọn oniwadi Imọ-jinlẹ, eyi ti o mọ "iye pataki ti imọ-imọ-imọ gẹgẹbi anfani ti o wọpọ", o si ṣe afihan pataki ti ominira ijinle sayensi mejeeji ati ojuse ni riri iye yii.
Alabaṣepọ ajo
Alaye nipa awọn ọran le jẹ pinpin pẹlu awọn ajo miiran pẹlu iwulo si awọn ẹtọ eniyan ati awọn ominira eto ẹkọ. CFRS ṣiṣẹ ni pẹkipẹki pẹlu awọn ajo wọnyi ni ipele agbaye, bi o ṣe yẹ:
- Awọn ọjọgbọn ni Ewu
- Igbimo fun fiyesi Sayensi
- Nẹtiwọọki Eto Eda Eniyan Kariaye ti Awọn ile-ẹkọ giga ati Awọn awujọ Onimọwe, ti gbalejo nipasẹ awọn Igbimọ lori Eto Eda Eniyan ti Awọn Ile-ẹkọ giga ti Orilẹ-ede AMẸRIKA