Ṣe afihan isokan fun awọn onimọ-jinlẹ ati ti o padanu

Ọjọ Ìṣọ̀kan Àgbáyé Àgbáyé ti Ìparapọ̀ Àwọn Orílẹ̀-Èdè pẹ̀lú Àwọn Oṣiṣẹ́ Ìdámọ̀ àti Ọ̀pọ̀ Òṣìṣẹ́ jẹ́ àmì ní ọdọọdún ní Ọjọ́ 25 Oṣù Kẹta. O jẹ aye pataki lati ṣe koriya iṣe, beere ododo ati mu awọn akitiyan lagbara lati daabobo oṣiṣẹ UN, ati awọn ẹlẹgbẹ ni agbegbe imọ-jinlẹ.

Ṣe afihan isokan fun awọn onimọ-jinlẹ ati ti o padanu

awọn Ọjọ Isokan Kariaye pẹlu Awọn ọmọ ẹgbẹ ti o daduro ati ti o padanu Ọdọọdún ni wọ́n ń ṣe ayẹyẹ ìrántí ìjínigbé Alec Collett, akọ̀ròyìn tẹ́lẹ̀ kan tí ó ń ṣiṣẹ́ fún àjọ Ìparapọ̀ Àwọn Orílẹ̀-Èdè Tó Ń Rí sí Àwọn Olùwá-ibi-ìsádi Palestine ní Ìpínlẹ̀ Ìlà Oòrùn (UNRWA) nígbà tí àwọn agbébọn kan gbé e lọ́dún 1985. ni a rii ni afonifoji Bekaa ti Lebanoni ni ọdun 2009.

Ọjọ yii n ṣe iranti agbegbe agbaye lati mu ipinnu lagbara lati fun oṣiṣẹ UN ati awọn ẹlẹgbẹ ni aabo ti wọn nilo lati tẹsiwaju iṣẹ wọn fun alaafia ati aisiki fun gbogbo eniyan. Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye (ISC) ṣiṣẹ ni pẹkipẹki pẹlu UN lati ṣaju ati daabobo iṣẹ ti awọn onimọ-jinlẹ ni ilọsiwaju alafia eniyan ati ayika. Síbẹ̀ ní àwọn orílẹ̀-èdè kan, àwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì dojú kọ àwọn ìhalẹ̀ líle tó lè ba òmìnira ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì àti ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn jẹ́.

Diduro fun ẹtọ awọn onimọ-jinlẹ

Igbimọ naa Igbimọ fun Ominira ati Ojuse ni Imọ (CFRS) jẹ alabojuto iṣẹ ti ISC ni ẹtọ lati ṣe alabapin ninu iwadii imọ-jinlẹ, lati lepa ati ibaraẹnisọrọ imọ, ati lati ṣe ajọṣepọ ni ọfẹ ni iru awọn iṣe. Ibaṣepọ ti Igbimọ ni agbegbe yii da lori Ilana ISC's 7, ati atilẹyin nipasẹ okeere eto eda eniyan èlò ti o ni ibatan si awọn onimọ-jinlẹ ati awọn onimọ-jinlẹ.

Ilana ISC 7: Ilana ti Ominira ati Ojuse

Iwa ọfẹ ati iduro ti imọ-jinlẹ jẹ ipilẹ si ilosiwaju imọ-jinlẹ ati alafia eniyan ati ayika. Iru iṣe bẹ, ni gbogbo awọn aaye rẹ, nilo ominira gbigbe, ajọṣepọ, ikosile ati ibaraẹnisọrọ fun awọn onimọ-jinlẹ, bakanna bi iraye si deede si data, alaye, ati awọn orisun miiran fun iwadii. O nilo ojuse ni gbogbo awọn ipele lati ṣe ati ibasọrọ iṣẹ onimọ-jinlẹ pẹlu iduroṣinṣin, ọwọ, ododo, igbẹkẹle, ati akoyawo, mimọ awọn anfani rẹ ati awọn ipalara ti o ṣeeṣe. Ni igbero adaṣe ọfẹ ati ojuse ti imọ-jinlẹ, Igbimọ ṣe agbega awọn anfani deede fun iraye si imọ-jinlẹ ati awọn anfani rẹ, ati pe o tako iyasoto ti o da lori iru awọn nkan bii ipilẹṣẹ ẹya, ẹsin, ọmọ ilu, ede, iṣelu tabi imọran miiran, ibalopọ, idanimọ akọ, Iṣalaye ibalopo, ailera, tabi ọjọ ori.

CFRS n ṣiṣẹ lati daabobo awọn oniwadi ti o ni eewu, abojuto awọn ọran ti awọn onimọ-jinlẹ ti awọn ẹtọ ati ominira wọn le ni ihamọ. Igbimọ naa n ṣe abojuto lọwọlọwọ ọpọlọpọ awọn ọran ninu eyiti awọn onimọ-jinlẹ ti wa ni atimọle nitori abajade iwadii wọn.

Ni Oṣu Kini ọdun 2018, awọn oniwadi mẹsan ti o ni nkan ṣe pẹlu Foundation Heritage Wildlife Foundation ti Persia ni atimọle nipasẹ awọn alaṣẹ Iran. Ẹgbẹ ti awọn onimọ-jinlẹ ayika ati awọn onimọ-itọju pẹlu Niloufar Bayani, oludamọran iṣẹ akanṣe tẹlẹ fun Ayika UN. Ọkan ninu awọn oludasilẹ ti ajo, Iranian-Canadian sociologist ati itoju Ojogbon Kavous Seyed Emami, ku ni itimole lori 9 February 2018. Awọn iyokù ti awọn ẹgbẹ gba awọn gbolohun ọrọ ti laarin mẹrin- ati ọdun mẹwa 'ewon, eyi ti o ti wa ni atilẹyin ni Kínní 2020 nipasẹ ile-ẹjọ afilọ ti Iran.

Iyaafin Bayani ati mẹta ti awọn ẹlẹgbẹ rẹ dojukọ awọn ẹsun ti “gbingbin ibaje lori ilẹ,” ẹsun kan eyiti o le gbe ijiya iku. Awọn ijabọ fihan pe awọn onimọ-itọju naa ti ni itusilẹ fun igba pipẹ ti idamẹwa, ati funni ni iraye si opin si ẹbi ati atilẹyin ofin. Awọn lẹta ti a kọ nipasẹ Arabinrin Bayani lati Ẹwọn Evin ṣe alaye nipa imọ-jinlẹ ati ijiya ti ara ati awọn irokeke iwa-ipa ibalopo. Awọn iroyin wọnyi jẹ ti pataki ibakcdun si mejeeji ijinle sayensi ati agbegbe awọn ẹtọ eda eniyan agbaye. 

Ọjọgbọn Craig Callender jẹ Alakoso Alakoso ti Institute for Practical Ethics ni University of California ati ọmọ ẹgbẹ kan ti CFRS. Fun Ọjọgbọn Callender, iṣẹ rẹ pẹlu Igbimọ jẹ aye ti o niyelori lati duro fun awọn ẹtọ awọn onimọ-jinlẹ:

“Nipa gbigbe akiyesi si awọn onimọ-jinlẹ ti o ni eewu, Mo nireti lati ṣe iranlọwọ ni aabo itusilẹ ati ominira ti awọn onimọ-jinlẹ ti wọn ti fimọmọ lainidii. Ṣugbọn ni sisun jade, Mo tun nireti pe ikorira ti awọn ẹgbẹ ti o tẹsiwaju lodi si iru awọn atimọle jẹ ki ete lilo awọn onimọ-jinlẹ bi awọn pawn ninu awọn ere iṣelu jẹ aṣeyọri.”

Awọn ikọlu ti o nija lori ominira ijinle sayensi

Ni Oṣu Keji ọdun 2020, ISC tun so awọn oniwe-sin ibakcdun fun ilera ti Dokita Ahmadreza Djalali, ọmọ ile-iwe Iranian-Swedish ti oogun ajalu, ti o wa ni ewu ti o sunmọ ti ipaniyan ni Iran.

Dr Djalali ni a fi si atimọle idagbere nipasẹ awọn alaṣẹ Iran ni Oṣu kọkanla ọdun 2020. Ni ọjọ 24 Oṣu kọkanla, o pe iyawo rẹ fun ohun ti o sọ pe yoo jẹ idagbere kẹhin rẹ. Sibe o si maa wa ninu tubu, pẹlu awọn ifiyesi ilera ti n bajẹ ni iyara, ti o ti wa ni ihamọ ni adayanju fun diẹ sii ju 100 ọjọ.

Dr Djalali ti mu ni Oṣu Kẹrin ọdun 2016 lakoko ti o nrinrin lati kopa ninu lẹsẹsẹ awọn idanileko ti o gbalejo nipasẹ awọn ile-ẹkọ giga ni Tehran ati Shiraz. Ni 21 Oṣu Kẹwa 2017, Dr Djalali jẹ ẹjọ ati idajọ iku ti o da lori awọn ẹsun pe o ti pese oye si awọn alaṣẹ Israeli. O ti jiyan awọn ẹsun naa, o fi idi rẹ mulẹ pe awọn ibatan rẹ si agbegbe ile-ẹkọ agbaye jẹ ipilẹ ti ibanirojọ rẹ. Wọ́n ti kọ̀ ọ́ lẹ́tọ̀ọ́ láti pe ẹjọ́ kòtẹ́milọ́rùn àti ìdájọ́ rẹ̀, àti gẹ́gẹ́ bí ẹbí rẹ̀ ṣe sọ, wọ́n ti fìyà jẹ ẹ́ nígbà tó wà ní àhámọ́ ìjọba.

Gẹgẹbi awọn ọmọ ẹgbẹ ti Persian Wildlife Heritage Foundation, Dr Djalali ti ni ẹtọ lati ṣe ni alaafia lati ṣe iwadii ẹkọ rẹ ati ṣe alabapin ni kikun si pataki rẹ. Awọn imuni, idalẹjọ ati idajo wọnyi daba aibikita aibikita fun awọn ajohunše agbaye ti ominira ẹkọ, ilana ti o tọ, idanwo ododo, ati itọju ọmọniyan ti awọn ẹlẹwọn, gẹgẹbi iṣeduro ninu Ikede Kariaye ti Awọn Eto Eda Eniyan ati Majẹmu Kariaye lori Awọn ẹtọ Ilu ati Oṣelu, eyiti Iran jẹ ẹgbẹ kan. Pẹlupẹlu, awọn Iṣeduro UNESCO lori Imọ-jinlẹ ati Awọn oniwadi Imọ-jinlẹ sọ pe 'Awọn orilẹ-ede ọmọ ẹgbẹ yẹ ki o ṣe iṣeduro pe, fun ilera ati ailewu ti awọn oniwadi ijinle sayensi gẹgẹbi gbogbo awọn eniyan miiran ti o le ni ipa nipasẹ iwadi ati iṣẹ idagbasoke ni ibeere, gbogbo awọn ilana orilẹ-ede, ati awọn ohun elo kariaye ti o nii ṣe pẹlu aabo awọn oṣiṣẹ ni gbogboogbo lati awọn agbegbe ọta tabi ti o lewu, yoo pade ni kikun.

Ni ikọja awọn ipa ti ara ẹni apanirun lori awọn onimo ijinlẹ sayensi wọnyi, itọju aiṣododo wọn ni ipa ti o tutu lori agbegbe ijinle sayensi gbooro. Fun Ọjọgbọn Callender, nija awọn aiṣedeede wọnyi jẹ pataki fun aabo ọjọ iwaju ti iwadii imọ-jinlẹ:

“Awọn atimọle wọnyi n gbiyanju lati firanṣẹ ifiranṣẹ oloselu kan. Àwùjọ ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì kárí ayé lè fèsì pẹ̀lú ọ̀rọ̀ tirẹ̀, èyíinì ni pé ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì dídi jẹ́ ìparun ara ẹni níkẹyìn.”

Ojogbon Enrique Forero, Aare Ile-ẹkọ giga Colombian ti Gangan, Awọn Imọ-ara ati Awọn Imọ-iṣe Adayeba, ati ọmọ ẹgbẹ ẹlẹgbẹ ti CFRS, sọ pe o nireti lati ni imọ nipa iye nla ti awọn onimo ijinlẹ sayensi si awujọ nipasẹ iṣẹ rẹ pẹlu Igbimọ:

"Awọn onimo ijinlẹ sayensi ti o wa ninu ewu jẹ, ju gbogbo rẹ lọ, awọn eniyan ti o ti ya igbesi aye wọn lati ṣiṣẹ ni awọn ọna ti o ṣe anfani, kii ṣe ipalara, eda eniyan."

Ọjọ Isokan Kariaye yii fun Awọn oṣiṣẹ atimọlemọ ati ti o padanu, ISC ṣe atilẹyin ipe UN fun awọn akitiyan ti o lagbara lati daabobo oṣiṣẹ UN ati awọn ẹlẹgbẹ, ati tẹsiwaju lati ṣe agbero fun idajọ ododo ati aabo fun awọn onimọ-jinlẹ ti o ni eewu ni ayika agbaye.

aworan: Mike Erskine on Imukuro

WO GBOGBO Awọn nkan ti o jọmọ

  • be: Awọn itumọ jẹ ipilẹṣẹ laifọwọyi nipasẹ Google Translate ati pe o le ni awọn aṣiṣe ninu. ISC ko ṣe oniduro fun eyikeyi ibajẹ tabi awọn ọran ti o le dide lati awọn itumọ wọnyi. O le pese esi rẹ nipa fifi imeeli ranṣẹ si wa webmaster@council.science
    akiyesi: Jọwọ ṣe akiyesi pe 'Apejọ Imọ-jinlẹ ni Apejọ Gbogbogbo UN' ni Oṣu Kẹsan 2023 kii ṣe iṣẹlẹ ti Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye. Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye ko ni ajọṣepọ pẹlu iṣẹlẹ yii tabi pẹlu oluṣeto iṣẹlẹ naa.
    • Rekọja si akoonu